Tekst źródłowy strony Fizyka wyższa/Ogólna teoria względności

<div align=justify>

{{wikipedia|Galileusz}}

Ogólna teoria względności, sformułowana przez Alberta Einsteina, podaje metodę opisu ruchu ciał przy założeniu, że prawa fizyczne powinny mieć postać matematyczną identyczną niezależnie od układu odniesienia, w którym ruch jest opisywany. Postulat ten, zwany zasadą względności Einsteina lub zasadą względności jest rozwinięciem zasady względności Galileusza dotyczącej układów inercjalnych na dowolne układy poruszające się dowolnymi dopuszczalnymi fizycznie prędkościami.

{{wikipedia|Albert Einstein}}

Opis układu w tak rozwiniętej teorii prowadzony jest w czterowymiarowej przestrzeni, w której obok współrzędnych przestrzennych występuje także wspołrzędna czasowa <i>t</i>. Wymogi spójności teorii wymagają, aby przestrzeń taka miała nietrywialną krzywiznę, oraz aby oddziaływania ciał fizycznych, i dowolnej innej postaci materii realizował się poprzez pola rozchodzące się ze skończoną prędkością, równa, jak się okazuje, prędkości światła w próżni <i>c</i>. Okazuje się, że w teorii tak konstruowanej zachodzi związek pomiędzy krzywizną obszaru czasoprzestrzeni a miarą energii zlokalizowanej w tym obszarze. 

<center><math>R_{ik} - \frac{1}{2} g_{ik} R = \frac{8 \pi G}{c^4} T_{ik}</math>, gdzie <math>R = g^{ik} R_{ik}</math></center>

Pod powyższym równaniem tensorowym kryje się układ 10 równań różniczkowych. Są to tak zwane równania ogólnej teorii względności wyrażające związki pomiędzy tensorem krzywizny a tensorem energii-pędu materii. W szczególności ruch swobodny ciał w takiej zakrzywionej przestrzeni realizowany jest po torach o ekstremalnej długości, tzw. geozdezyjnych, zaś obserwator rejestruje równoważność sił grawitacji i sił bezwładności w lokalnych układach o znikomej objętości.

{{wikipedia|Linia geodezyjna}}

Zatem, zgodnie z ogólną teorią względności, planety wokół Słońca poruszają się ruchem swobodnym po liniach geodezyjnych, które dla konfiguracji układu słonecznego maja kształt elips. W szczególności teoria przewiduje szereg efektów geometrycznych, które faktycznie zaobserwowano doświadczalnie: 

{{wikipedia|Merkury (planeta)}}
* brak stabilnej zamkniętej geodezyjnej w bliskim sąsiedtwie Słońca, co realizuje się w tzw. precesji perhelium Merkurego,

* ugięcie promieni świetlnych przy przechodzeniu blisko znacznych mas, co zaobserwowano podczas zaćmień Słońca, oraz

* zmiany w szybkości pracy zegarów podczas zmiany wysokości w ziemskim polu grawitacyjnym i podczas zmiany szybkości ruchu.

Ogólna teoria względności jest uogólnioną postacią [[Szczególna teoria względności|Szczególnej teorii względności]] na przypadek, gdy docelowy układ odniesienia porusza się względem pierwotnego z przyspieszeniem.

{{wikipedia|GPS}} 

Znajduje zastosowanie m.in. w systemie nawigacji satelitarnej (GPS, GLONASS, Galileo), gdzie wykorzystywana jest do obliczenia poprawki związanej z rozbieżnością pomiaru czasu pomiędzy zegarami znajdującymi się na Ziemi, oraz zegarami atomowymi znajdującymi się na satelitach wchodzących w skład systemu.

<noinclude>
{{Nawigacja|Fizyka wyższa|
|
|
}}</noinclude>