Tekst źródłowy strony Fizyka dla liceum/Równia pozioma, pochyła, bloczki

= Dynamika ciała na podłożu z uwzględnieniem grawitacji =
{{TODO|
*siły na równi poziomej; ruch pod wpływem sił pod różnymi kątami do poziomu - jednostajny, przyspieszony, opóźniony - to wszystko raczej z tarciem (w końcu zawsze za μ można podstawić zero)
*siły i ruch pod wpływem tych sił przyłożonymi pod różnymi kątami na równi pochyłej (też z tarciem), ewentualnie ruch całej równi (jednostajny, przyspieszony i opóźniony)
*bloczki i siły na nich
*kombinacje powyższych (ale to raczej w zadaniach)}}
== Równia pochyła ==
[[grafika:Rownia_tarcie.svg|250px|thumb|Rozkład sił na równi z uwzględnieniem siły tarcia]]
Równię pochyłą otrzymamy, gdy nachylimy płaską powierzchnię (np. deskę) do poziomu pod pewnym kątem. Wtedy siła ciężkości rozkłada się na dwie składowe - prostopadłą do równi siłę nacisku i równoległą siłę zsuwającą.

== Rozkład sił na równi pochyłej == 
Siła ciężkości <math>P\,=mg</math> rozkłada się na dwie siły składowe:
*równoległą do powierzchni równi '''siłę zsuwającą''' równą sile ciężkości pomnożonej przez sinus kąta nachylenia: <math>F_{1}\,=P\sin\alpha</math>, ostatecznie 
:<math>F_{1}\,=mg\sin\alpha</math>;
*prostopadłą do powierzchni równi '''siłę nacisku''', którą otrzymujemy mnożąc siłę ciężkości przez cosinus katą nachylenia: 
:<math>F_{2}\,=mg\cos\alpha</math>.
Prócz tego mamy:
*'''siłę reakcji podłoża''' (patrz III zasada dynamiki Newtona) ''N'';
*'''siłę tarcia''' (jak pamiętamy jest to siła nacisku pomnożona przez współczynnik tarcia): <math>T\,=F_{2}\mu</math> i ostatecznie 
:<math>T\,=mg\mu\cos\alpha</math>.

'''''Przyspieszenie na równi pochyłej'''''

Zwrot siły tarcia jest przeciwny od zwrotu ruchu ciała, gdy ciało porusza się w dół równi, siła tarcia ma zwrot przeciwny do siły zsuwającej. Składowa siły wypadkowej w kierunku ruchu ciała jest równa różnicy siły zsuwającej i siły tarcia.
<math>F_{w}\,= F_1 - T \,= mg\sin\alpha - mg\mu\cos\alpha</math>, a wzór na '''przyspieszenie''': 
:<math>a\,=g(\sin\alpha-\mu\cos\alpha)</math>.

W powyższych:
:α - kąt nachylenia równi do poziomu
:''T'' - siła tarcia
:''g'' - przyspieszenie grawitacyjne Ziemi
:''m'' - masa ciała
:''μ'' - współczynnik tarcia

<noinclude>
{{Nawigacja|Fizyka dla liceum|
[[Fizyka dla liceum/Tarcie|Tarcie]]|
[[Fizyka dla liceum/Pęd|Pęd]]|
}}</noinclude>